«محمدعلی آذرشب» استاد دانشگاه، در سخنانی در وبینار روز چهارم سی و پنجمین کنفرانس وحدت اسلامی ضمن تقدیر از مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به دلیل انتخاب عنوان «اتحاد اسلامی؛ صلح و پرهیز از تفرقه و تنازع در جهان اسلام» برای سی و پنجمین دوره از کنفرانس «وحدت اسلامی»، تاکید کرد: واقعیت این است که عنوان مذکور، عنوان بسیار مهمی به شمار می‌آید؛ به ویژه در شرایط کنونی که جهان اسلام و جهان عرب به دلیل دور بودن از آموزه‌های اسلامی و قرآنی با برخی کشمکش‌ها و منازعات فرقه‌ای و طایفه‌ای مواجه هستند.
وی با بیان این که جهان اسلام اکنون در شرایطی به سر می‌برد که تمامی قدرت‌های سلطه‌طلب در سطح جهان تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا آتش منازعات و مناقشات را در آن بیش از پیش شعله‌ور سازند، هدف اصلی و اساسی این قدرت‌های بیگانه را اجرای پروژه مدنظرشان عنوان کرد.
وی در این باره توضیح داد: در واقع، آن‌ها برای بسط سیطره امپریالیسم و صهیونیسم بر جهان اسلام به طور عام و بر تمام منطقه به طور خاص، تلاش می‌کنند.
آذرشب در تبیین دو واژه «وحدت» و «صلح» تصریح کرد: واقعیت این است که وحدت یک فریضه اسلامی است و اسلام بر هیچ فریضه‌ای به اندازه فریضه وحدت تأکید نکرده است.
وی یکی از مهمترین و اصلی‌ترین مستلزمات تحقق وحدت را حیات بخشیدن به پیکر جهان اسلام دانست به گونه‌ای که تمامی اعضای این پیکر با یکدیگر ارتباط داشته باشند.
این استاد دانشگاه با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم (ص) در این زمینه که می‌فرمایند: «مَثَل مؤمنان در دوستی و ابراز رحمت و عاطفه به یکدیگر، مَثَل پیکر است؛ هر گاه عضوی از آن دردمند شود، دیگر اعضای پیکر، با بی خوابی و تَب، با آن عضو همدردی می‌کنند»، گفت: یک پیکر اگر مُرده باشد، اعضای آن دیگر نمی‌توانند ارتباطی با هم داشته باشند و هر لحظه که می‌گذرد، فاسدتر می‌شود اما حیات بخشیدن از اهداف رسالت‌های آسمانی است.
وی حیات بخشیدن را هدف دعوت پیامبران و انبیاء (ص) توصیف کرد و خاطرنشان نمود: خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می‌خواند که شما را حیات می‌بخشد! و بدانید خداوند میان انسان و قلب او حائل می‌شود و همه شما در قیامت نزد او گردهم می آیید».
آذرشب ادامه داد: اگر بگوییم که حیات بخشیدن مقدمه ضروری برای تحقق وحدت است، باید گفت که حیات بخشیدن نیز به یک مقدمه ضروری نیاز دارد و آن، عزت است.
وی انسان «عزیز» را زنده و انسان «ذلیل» را به مثابه یک مُرده خواند و تاکید کرد: درست به همین دلیل است که دین اسلام بر صیانت از عزت انسان مسلمان و جامعه اسلامی تأکید می‌کند.
وی با بیان این که دین اسلام تأکید دارد که عزت انسان مؤمن و جامعه اسلامی باید حفظ شود، گفت: در همین زمینه حدیثی وجود دارد که می‌فرماید: «خداوند اختیار همه کارها را به مؤمن داده است اما این اختیار را به او نداده است که خود را ذلیل کند».
این اندیشمند مسلمان، «صلح» را نیز کلیدواژه بسیار مهمی عنوان کرد و افزود: ما معتقدیم که در جریان سلسله پژوهش‌های مختلف پیرامون «وحدت» و «تقریب» باید به مفهوم «صلح» نیز پرداخته شود.
وی «صلح» را شعار اصلی اسلام خواند و تاکید کرد: این صلح است که روابط میان افراد را شکل می‌دهد و اولین چیزی است که مسلمانان را به یکدیگر مرتبط می‌سازد.
وی با اشاره به این که تحقق صلح نیز مسلتزم مقدماتی است که البته قرآن کریم به شکلی واضح و زیبا بدان اشاره کرده است، توضیح داد: قرآن کریم معتقد است که مستبکران و توسعه‌طلبان، خطر بزرگی برای صلح هستند، زیرا آن‌ها دارای ماهیتی خشونت‌آمیز بوده و بر ارتکاب قتل و خونریزی تأکید دارند.
این استاد دانشگاه با اشاره به آیاتی از قرآن کریم در ارتباط با معرفی مستکبران، از جمله آیه 204 سوره بقره که می‌فرماید: " وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللَّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ" «و از مردم كسانی هستند كه گفتار آنان در زندگی دنيا مايه اعجاب تو می شود و خدا را بر آنچه در دل دارند، گواه می‌گیرند. این درحالی است که آنان سرسخت‌ترین دشمنان هستند» تصریح کرد: در جهان کنونی که ما در آن زندگی می‌کنیم، انسان‌های بسیاری وجود دارند که این چنین هستند.
وی افزود: آن‌ها علی رغم اینکه شعارهای پرطمطراقی سر می‌دهند، زمانی که در قدرت، زمام امور را به دست می‌گیرند، صلح را تهدید می‌کنند و در زمین فساد را گسترش می‌دهند، به نصیحت‌گران گوش فرا نمی‌دهند و بر فساد خود اصرار می‌ورزند.
آذرشب همچنین تصریح کرد: خداوند به نوعی دیگر از مردم در برابر مفسدان اشاره می‌کند. این دست از افراد که خداوند به آن‌ها اشاره دارد، در ذات الهی غرق شده‌اند و هدفی جز دستیابی به رضایت خداوند ندارند. این‌ها همان حامیان واقعی صلح هستند.
وی با اشاره به آیه 207 سوره بقره که می‌فرماید: "وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ" «بعضی از مردم، جان خود را به خاطر خشنودی خدا معامله می‌کنند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است»، گفت: هیچ انسانی نمی‌تواند حامی صلح باشد، مگر اینکه خودخواهی‌ها و خواسته‌های نفسانی خود را کنار بگذارد و در مقابل، تنها چشم به رضای الهی بدوزد.
این اندیشمند اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله صلح و جنگ در قرآن کریم اشاره و تصریح کرد: خداوند متعال در آیه 208 سوره بقره مستقیما همگان را به صلح دعوت می‌کند و می‌فرماید: " يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ "«ای کسانی كه ايمان آوردهايد! همگی در صلح و آشتی درآييد و از گام‌های شيطان، پيروی نكنيد كه او دشمن آشكار شماست».
وی در این باره توضیح داد: در این آیه شریفه به خوبی پیداست که خداوند مسلمانان را در وهله اول به صلح دعوت می‌کند و سپس به آن‌ها درباره کمین شیطان برای مؤمنان هشدار می‌دهد. طبیعی است که دشمن برای تفرقه انداختن میان مؤمنان و مسلمانان و متلاشی کردن صفوف آن‌ها تلاش می‌کند.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: واقعیت آن است که تحقق صلح جز با حرکت در مسیر رضای خداوند، میسر نیست؛ کما اینکه صیانت از عزت مسلمانان که مقدمه ضروری برقراری وحدت است، جز با ارتباط با منبع عزت و ارتباط با «عزیزِ مطلق» امکان‌پذیر نخواهد شد.
وی با اشاره به آیه 10 سوره فاطر که می‌فرماید: " مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا"«کسی که خواهان عزّت است باید از خدا بخواهد، چرا که تمام عزّت برای خداست»، ارتباط با الگوی برتر و مطلق یعنی خداوند را عامل سوق انسان به سمت عزت معرفی و تاکید کرد: انسان باید یک الگوی برتر داشته و آن الگو تنها خداوند متعال است.
وی با بیان این که برخی از الگوها باعث سقوط انسان می‌شوند، تصریح کرد: پیروی از غرایز و هواهای نفسانی انسان را به مهلکه می‌کشاند.
آذرشب در ادامه به آیه 43 سوره فرقان که می‌فرماید: " أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ"«پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده است» اشاره کرد و افزود: بنابراین، تبعیت از چنین الگویی هیچ نتیجه‌ای جز ذلت و انحطاط برای انسان به دنبال نخواهد داشت و این همان چیزی است که قدرت‌های سلطه‌جو برای تحقق آن و تحمیل آن به جامعه تلاش می‌کنند.
وی با تاکید بر این که سلسله اقدامات اقتصادی، نظامی و رسانه‌ای دشمن در همین زمینه قابل تعریف است، علت اصلی و اساسی تمامی درد و رنج‌ها نظیر جنگ و خونریزی که امروز بشریت با آن دست و پنجه نرم می‌کند را دوری از خداوند متعال و نیز دوری از آموزه‌های دینی و اسلامی عنوان کرد و افزود: طبیعی است کسانی که غرق در هوا و هوس نفسانی هستند، نمی‌توانند ارمغان‌آورنده صلح و وحدت باشند.
این اندیشمند مسلمان اظهار داشت: بشریت به منظور برون‌رفت از شرایط حال حاضر خود راهی جز لبیک گفتن به دعوت انبیا و اولیای الهی ندارد چنانکه خداوند متعال در همین زمینه در آیه 36 سوره نحل آورده است: " وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ "«ما در هر امتی پیامبری برانگیختیم که خدای یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید».
