استاد دانشگاه فرهنگیان استان کردستان اظهار داشت: جامعه اسلامی به دلیل اعتقادات و باورهای برگرفته از منابع غنی همچون قرآن و سنت به وحدت فکری وعقیدتی رسیده است و از چنان قدرتی برخوردار است که اختلافات نژادی، زبانی یا جغرافیایی یا منافع مادی نمی‌تواند برای آن تهدید باشد.
به گزارش ستاد خبری سی و هفتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، دکتر فرانک قدسی، استاد دانشگاه فرهنگیان استان کردستان در سخنانی در وبینار سی وهفتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی به تشریح موضوع همدلی و همدردی اسلامی و زمینه های تحریک نزاع در کشورهای اسلامی و راهکارهای برون رفت از آن و پرهیز از تنش‌ها و منازعات پرداخت.
وی با بیان اینکه پیامبر مهر و رحمت، پیام آور دین کامل اسلام و احیاگر هویت واقعی انسان و نجات از شقاوت و رهنمون ساختن به سعادت و صلح و نوع دوستی بود، افزود: در دین اسلام، اعتلای جوامع اسلامی یک هدف راهبردی و اولویتی برای سیاستگذاری در کشورهای اسلامی است. بنابراین باید دید برای ایجاد این همدلی با توجه به منابع غنی و تعالیم اسلامی چه ظرفیت‌ها و اشتراکاتی در جوامع اسلامی وجود دارد.
دکتر قدسی در ادامه گفت: قرآن در سوره انبیا آیه ۹۲ امت اسلامی را امت واحده خوانده و آنها را به ارتباط، شناخت و یاری رساندن به یکدیگر دعوت کرده است. در راه رسیدن به سعادت و کمال هیچ برتری بین مسلمانان نیست مگر در تقوا که در سوره حجرات آیه ۱۳ به آن اشاره شده است.
وی افزود: اسلام اصل وحدت را در سوره آل عمران آیه ۱۰۳ مورد اشاره قرار داده و آن را موجب اقتدار می‌داند و تاکید می‌کند که وحدت، مایه استواری و نیرومندی و اختلاف، سبب شکست، سستی و از دست دادن قدرت مسلمانان است.
دکتر قدسی با اشاره به اینکه عنصر وحدت و تداوم آن، برادری و محبت و ایمان است، افزود: پایبندی به این اصل، پیوندهای عقیدتی ایجاد می‌کند که نیرومندتر از پیوندهای خونی و نسبی است. به فرموده پیامبر صلی الله علیه، امت اسلامی همچون پیکری واحد و بنیانی استوار است که سخت به هم پیوند خورده‌اند.
وی افزود: اصل دیگر، توحید است که مهم‌ترین اصلی است که جامعه اسلامی را از دیگر جوامع متمایز می‌کند. توحید به صورت عام به معنی اخلاص در اندیشه، گفتار و اعمال است. مقصد جامعه توحیدی جلب خشنودی خداوند است و به دلیل ایمان راسخ حاضر به پذیرش هر چیزی نیست.
استاد دانشگاه فرهنگیان استان کردستان در ادامه بیان داشت: اصل دیگر، اصل قدرت است. جامعه اسلامی به دلیل اعتقادات و باورهای برگرفته از منابع غنی همچون قرآن و سنت به وحدت فکری وعقیدتی رسیده و از چنان قدرتی برخوردار است که اختلافات نژادی، زبانی یا جغرافیایی یا منافع مادی نمی‌تواند برای آن تهدید باشد؛ نمونه آن فتح مکه و دیگر فتوحات جهان اسلام بود که بدون جنگ و خونریزی با قدرت الهی و حکومت بر دل‌ها به دور از سلطه‌گری و برتری جویی به وقوع پیوست. البته کشورهای اسلامی در مقابله با دشمن و تجاوز به سرزمین‌ها و بلاد اسلامی همیشه آمادگی نظامی دارند.
وی اصل دیگر را آزادی خواند و افزود: در جوامع اسلامی انسان جز در برابر معبود خود برده و بنده هیچ کس نیست و در برابر هیچ قدرتی سر تعظیم فرود نمی‌آورد. انسان با برخورداری از اراده و اختیار خود برده و بنده هوای نفسانی خود هم نیست و دلیل کرامت و تکریم او همین است.
استاد دانشگاه فرهنگیان استان کردستان ادامه داد: همچنین اصل مهم دیگر، اشتراکات جوامع اسلامی، مسئولیت و تعهد متقابل است. یک مسلمان هرگز به فردگرایی و منفعت طلبی شخصی یا خودخواهی منتسب نیست بلکه در قبال دیگر افراد جامعه، خود را مسئول و متعهد می‌داند و در امور جامعه مشارکت و همراهی دارد. مسئولیت پذیر است و در اموری که به او واگذار می‌شود، سستی و اهمال نمی‌کند و در برابر مشکلات جامعه تماشاچی نیست بلکه یاریگر است و خود را عضوی از پیکره جامعه اسلامی می‌داند.
وی افزود: اصل مهم دیگر عدالت است. جامعه اسلامی جامعه عادلی است. مسلمانان در امنیت و آسایش زندگی می‌کنند و هراسی از ظلم و جور و ستم ندارند. روابط در درون جامعه به صورت ملی و فراملی و بر پایه اعتقاد است. خیانت و پیمان شکنی در بین این روابط مردود است. در جامعه اسلامی توازن و تعادل حاکم است، گرچه نباید توانایی‌ها و استعدادها را نادیده گرفت. علایق، سلایق، استعدادها و توانایی‌ها بین افراد متفاوت است اما فاصله غنی و فقیر زیاد نیست آنچنان که موجب فساد و تباهی شود.
دکتر قدسی در ادامه بیان داشت: همچنین اصل دیگر همبستگی و همدلی در جوامع اسلامی است. ضروری است در سطح خانواده و نیز در سطح عموم جامعه همبستگی و همدلی وجود داشته باشد. مسئولیت توانمندان در قبال ضعیفان و ناتوانان در ارائه کمک هایی مانند دادن زکات و مالیات برای اقشار ضعیف یا حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و گرفتار در حوادث پیش بینی شود تا همبستگی و همدلی اجتماعی فراهم شود.
او به زمینه‌ها و عوامل نزاع در کشورهای اسلامی اشاره کرد و گفت: فصل اول، فراموش کردن توحید در عمل است. هدف برخی حاکمان و مردم نه تنها جلب خوشنودی خدا نیست بلکه با رفتار خود موجب سلب امنیت و آسایش از خلق خدا می شوند و این رفتار آنها موجب دین گریزی شان می شود. همچنین در برخی از جوامع به جای تشکیل امت واحده، سلطه جویی و قدرت طلبی شکل می گیرد و موجب تیره شدن روابط و بروز نزاع می‌شود.
وی افزود: مانع دیگر کج فهمی در مورد مفهوم آزادی است. چنانکه سودجویان با ولنگاری اعتقادی و افراط در بی‌بندوباری، جامعه اسلامی را دچار خسران بکنند. این در حالی است که توجه به ارزش‌های متعالی اسلامی که متناسب با کرامت انسان و بالندگی آن است، ضمن تامین امنیت و آسایش، حق انتخاب و اختیار را از انسان سلب نمی کند.
استاد دانشگاه فرهنگیان استان کردستان مانع دیگر را عدم تعهد متقابل یا فردگرایی دانست که موجب نزاع می‌شود و اظهار داشت: در جوامع اسلامی، مسلمانان نسبت به هم مسئول هستند و تعهد متقابل دارند، اگر این اصل رعایت نشود، اعمال زشت و ناپسند نادیده گرفته می شود. حال آنکه هر فردی باید خود را مسئول بداند و لازمه این امر ابتدا تغییر و اصلاح در رفتار خود فرد است؛ زیرا اگر فرد سالم باشد، جامعه نیز سالم خواهد بود.
قدسی یکی دیگر از موانع را سلطه فرهنگی دانست و افزود: سلطه فرهنگی با استفاده از جنگ رسانه ای یا اراده دشمنان شکل می گیرد. جهان اسلام برای مقابله با سلطه فرهنگی به ویژه جلوگیری از اشاعه سکولاریسم ، لائیسم و لاابالی گری مذهبی نیازمند همگرایی مسلمانان است. روابط سازنده با کشورهای مسلمان در ایجاد هم افزایی برای مقابله با سلطه فرهنگی می‌تواند موثر باشد.
وی افزود: مانع دیگر تکاثرطلبی و جاه طلبی در بعضی از صاحبان مناصب و الگوهای دینی است که موجب کاهش اعتماد مردم و از هم پاشی همبستگی اجتماعی می‌شود.به کارگیری افراد متعهد و متخصص و با تقوا که به رفتار خود نظارت داشته باشند، می‌تواند در این راستا موثر باشد. مانع دیگر بی‌عدالتی در توزیع فرصت‌ها و منابع است و همین عامل می تواند فاصله بین غنی و فقیر را افزایش دهد و زمینه ساز نزاع باشد.
وی در ادامه سخنان خود توهین به مقدسات در پوشش آزادی یا آزادی بیان را تهدید کننده صلح و امنیت دانست و گفت: احترام به مقدسات و حفظ حرمت در ادیان و مذاهب موجب گسترش صلح و تحکیم ارتباط می‌شود، اسلام اهانت به مقدسات خود را زشت و عدم اهانت به مقدسات دیگران را واجب می داند.
او همچنین تصریح کرد:رفع تبعیض در احقاق حقوق مذاهب و پیشگیری از گسل در بین ادیان و مذاهب می‌تواند مانع نزاع و خصومت شود و از آن پیشگیری کند.
وی افزود: استفاده از ظرفیت‌های جوامع اسلامی از جمله عالمان دینی، جوانان، دانشگاهیان و زنان فرهیخته برای تبیین و تعمیق راهبرد وحدت و همبستگی اجتماعی با بهره‌گیری از استراتژی روشنگری و گفتمانی می‌تواند در پیشگیری از نزاع و همچنین ایجاد عرق ملی، دینی و مذهبی و پیشگیری از خودپنداری منفی و خود کم بینی اثرگذار باشد.
