شیخ غازی حنینه، رئیس تجمع علمای مسلمان لبنان و رئیس جبهه العمل الاسلامی در سخنانی در وبینار روز دوم کنفرانس وحدت، ضمن عرض تبریک به مناسبت فرارسیدن ولادت خیر البشر محمد مصطفی (ص) به تمامی امت اسلامی، به بررسی واژه «تفاوت و اختلاف» از دیدگاه دینی پرداخت.
وی با بیان این که تفاوت یک امر فطری است که خداوند آن را به هنگام خلقت در نهاد انسان قرار داده است، تصریح کرد: عوامل تفاوت و اختلاف در وجود انسان و ماهیت وی نهادینه شده است و از این روی شاهد تفاوت‌هایی در سطح عقل، فهم، دریافت و یادگیری هستیم.
حنینه افزود: شریعت اسلامی، شریعتی است که تمامی انسان‌ها را با وجود تفاوتهایشان در زمینه ذهنی و عقلی و آنچه به درک و آگاهی وابسته است، دربرمی‌گیرد.
وی با اشاره به این که متون شرعی که از سوی خداوند متعال نازل شده و یا احادیث قطعی و صحیحی که از پیامبر (ص) نقل شده است، به گونه‌ایست که اجازه برداشت‌های متفاوت، استنباط، اختلاف و تعدد نظر را می‌دهد، تصریح کرد: از این رهگذر اگر به صدر اسلام بازگردیم، درمی‌یابیم که اختلاف بین صحابه نیز وجود داشته است.
رئیس جبهه العمل الاسلامی لبنان با اشاره به آیه 46 سوره انفال که می‌فرماید: "وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِين"َ«باهم منازعه نکنید که ضعیف وشکسته می‌شوید و شوکت شما از بین می‌رود»، تصریح کرد: براساس این آیه درصورت اختلاف میان مسلمانان در فهم متون شرعی، باید هر گروهی، گروه دیگر را در فهم و درک خود مراعات کند و آن را محترم بشمارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به وجود تعدد مذاهب در طول تاریخ که منجر به ایجاد مکاتب فقهی و اصولی شده است،تاکیدکرد: نباید این امر به لعن و نفرین و خونریزی منجر شود، همانطوری که در تاریخ اسلام شاهد چنین مسائلی بودیم و این یکی از علل اصلی سقوط بیت‌المقدس به دست غیرمسلمانان بود که نزدیک هزار سال پیش رخ داد.
وی در ادامه سخنان خود با استناد به آیه 46 سوره انبیاء که می‌فرماید: “ولَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ “«با اهل کتاب مجادله نکنید مگر به شیوه ای که بهترین است» تصریح کرد: اگر این دستور الهی به ما راجع به رابطه با اهل کتاب باشد، پس رابطه ما با یکدیگر به عنوان مسلمان چگونه باید باشد؟
رئیس تجمع علمای مسلمان لبنان خاطرنشان کرد: ما در معرض امتحان هستیم که خون و حرمت و اموال و آبروی همدیگر را حفظ کنیم چرا که پیامبر (ص) فرمود: سه چیزِ مسلمان بر مسلمان دیگر حرام است: خون، عرض و اموالش.
وی با بیان این که بر اساس اعتقاد ما، اختلافات فقهی میان مسلمانان باید در مسیری درست که همان مسیر وحدت امت اسلامی است، به کار گرفته شود، تاکید کرد: هیچ مشکلی ندارد که امام جماعت از هر مذهبی باشد و پیروان مذاهب دیگر پشت سرش نماز بخوانند.
حنینه با اشاره به فتوای امام خمینی (ره) که فرمود: اگر در بیت الله الحرام یا حرم پیامبر (ص) بودید باید پشت امام جماعت نماز بخوانید، گفت: این یک قاعده بسیار مهم است که باید آن را نهادینه سازیم و این نشان از نهایت تقدیر و احترام ما نسبت به یکدیگر دارد.
وی در بخش پایانی سخنان خود به آیه 103 سوره آل عمران اشاره کرد که می‌فرماید: "وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا" «همگی به ریسمان الهی چنگ بزنید و متفرق نشوید و یاد کنید از نعمت خداوند هنگامی که دشمن بودید و بین شما الفت و دوستی نهاد و با نعمت خداوند باهم برادر شدید» و افزود: از این روی وحدت کلمه بر همه چیز اولویت دارد و یکپارچگی صفوف مسلمانان به خودی خود یک هدف است.
وی با بیان این که ما در اصول توحید الهی، نبوت حضرت محمد (ص) و قرآنی که به واسطه آن خداوند را عبادت می‌کنیم و نیز احادیث صحیحی که از پیامبر (ص) روایت شده است با هم اتفاق نظر داریم، اظهار داشت: باید امت اسلامی را با محوریت این سه اصل گردهم بیاوریم.
وی ادامه داد: در صدر اسلام نیز اختلافاتی مربوط به فروع عقیده میان صحابه‌ای که کنار پیامبر (ص) بودند، وجود داشت اما آنها همدیگر را تکفیر نکردند و همدیگر را فاسق و گمراه نخواندند، بنابراین ما نیز امروز وظیفه داریم علی رغم تفاوت‌های فقهی و مذهبی در جهان اسلام برای وحدت کلمه میان کل مسلمانان تلاش کنیم.
