خوارج یکی از گروه‌های سیاسی ـ کلامی‌مهم در دوران خلافت بنی امیه بویژه عمر بن عبد العزیز به شمار می‌رفتند که قیام‌های فراوانی را در تعارض با دستگاه خلافت در مناطق گوناگون ترتیب داده و خشونت بسیاری را از خود به نمایش گذاشتند. نویسندگان در این نوشتار به بررسی تطبیقی اقدامات نابخردانه‌ی خوارج در روزگار عمر بن عبد العزیز با جریان‌های سلفی ـ تکفیری معاصر به عنوان یکی از اندیشه‌های واپسگرا در رویارویی با انقلاب اسلامی‌و اندیشه‌های امام خمینی1، می‌پردازند و ظهور هر دو جریان را علی رغم فاصله‌ی زمانی طولانی، ناشی از اموری همچون جهل و عدم تعمق در اندیشه‌ی دینی ارزیابی می‌کنند. از یافته‌های پژوهش استنباط می‌شود که خوارج و سلفی‌ها را می‌توان مجموعه‌ای از افرادی دانست که با وجود زمان بسیاری که مصروف عبادت می‌کردند، چندان از عقلانیت کافی برخوردار نبوده و اشخاصی با آگاهی و بصیرت اندک به شمار می‌رفتند. این ویژگی باعث گردید در تشخیص حق از باطل دچار خطا شده و در مسیر نادرستی گام بردارند.
المؤلفون:
عزت ملا ابراهیمی، محمدجواد گودینی
المستخلص:
الكلمات الرئيسية:
خلافت اموی، خوارج، عمر بن عبد العزیز، سلفی‌گری، انقلاب اسلامی، تکفیری