حاج عمار کاظم عبدالحسین محمد، عضو موسسه فرهنگی البلاغ در پنجمین وبینار از روز دوم سیوپنجمین کنفرانس بین المللی وحدت، اظهار داشت:امروز تعصب، افراطیگری، خشونت و تروریسم با تمامی اشکال خود به تهدیدی برای همه بشریت در سراسر جهان تبدیل میشود، بنابراین چنین خطر و تهدیدی برای جوامعِ درحال توسعه مضاعف خواهد بود؛ علت این مسئله هم آن است که ما امروز در جوامعِ درحال توسعه شاهد جنگها، نبردها، درگیریها، مناقشات و منازعات مختلفی هستیم؛ منازعاتی که قطعا بر رشد و توسعه این جوامع تأثیرگذار خواهند بود.
وی افزود: از سوی دیگر، جوامع در حال توسعه با چالشها و معضلات خارجی نیز رو به رو هستند، چراکه بیگانگان تلاش میکنند تا از رهگذر فتنهافکنی در این جوامع، زمینه شعلهور شدن آتش جنگهای داخلی و منطقهای را فراهم سازند. بیگانگان تلاش میکنند تا روح نفرتپراکنی را در جوامع درحال توسعه احیا کنند و میان مسلمانان شکاف ایجاد نمایند. در واقع آنها بیشتر جوامعِ ضعیفتر را هدف قرار میدهند تا میان اقشار مختلف، فاصله و دوری به وجود آورند.
حاج عبدالحسین محمد اضافه کرد: متأسفانه در شرایط کنونی ما شاهد جنگها و منازعات فرقهای، دینی و طایفهای هستیم؛ قدرتهای منطقهای و بینالمللی در طول سالهای گذشته تلاش کردهاند تا از جنگها و منازعات مذکور برای تحقق اهداف و منافع خود بهرهبرداری کنند. اینجاست که اهمیت فرهنگ «همزیستی مسالمتآمیز» و «گفت و گوی سازنده» برای تقویت مشترکات انسانی و اسلامی بیش از پیش آشکار میشود، باید گفت ما برای تحکیم روابط میان امتها و ملتها نیازمند نهادینه ساختن فرهنگ «همزیستی مسالمتآمیز» و «گفت و گوی سازنده» هستیم.
وی تصریح کرد: فرایند همزیستی مسالمتآمیز در ابتدا از نوع نگرش انسان به خود و میزان موفقیت او در برقرار ساختن این همزیستی در درونش آغاز میشود. انسانی که از بحرانهای درونی رنج میبرد و دارای افکار متناقض است، نمیتواند شخصیت معتدل و متوازنی داشته باشد، بنابراین همزیستی مسالمتآمیز در وهله اول از درون خودِ انسان آغاز میگردد و سپس به محیط بیرونی و محیط اطراف گسترش پیدا میکند.
حاج عبدالحسین کاظم اذعان داشت: همزیستی مسالمت آمیز جز با نهادینه کردن و تحکیم آگاهی، فرهنگ و آموزش در میان عموم مردم حاصل نمیشود؛ بنابراین، لازم است برنامههای تربیتی به گونهای تدوین شوند که فرهنگ همزیستی مسالمتآمیز در آنها به خوبی آموزش داده شود، نهادهای مورد نظر باید چگونگی دوری جستن از عوامل منفیِ تأثیرگذار بر همزیستی مسالمتآمیز را آموزش دهند.
وی تصریح کرد: دین اسلام، منبع ارزشها و اخلاقِ نیکو است، در دین اسلام اصول ارزشمندی وجود دارد که باید به آنها پایبند بود. دین اسلام همگان را به اخلاق نیکو، وحدت، برادری و اخوت و نیز همزیستی مسالمتآمیز دعوت کرده است. شخصیت پیامبر اکرم (ص) بزرگترین و بهترین الگو برای اجرایی ساختن ارزشهای اسلامی محسوب میشود؛ این ارزشها در شریعت اسلامی دارای فواید بسیار بزرگ و مهمی هستند.
حاج عبدالحسین محمد به بیان راهکارهای لزوم ترویج فرهنگ برادری و اخوّت اسلامی و ترویج فرهنگ فضایل اخلاقی در جوامع اسلامی پرداخت و گفت: گفتوگو یکی از مهمترین راهکارهای همزیستی مسالمت آمیز میان مسلمانان است، خداوند متعال در قرآن کریم به ما دستور داده است که در مواجهه با مشکلات و نیز در جریان منازعات با دیگران از نیکوترین روشها استفاده کنیم، این همان خط مشی دین اسلام است؛ اسلام از ما میخواهد به گونهای رفتار کنیم که دشمنانمان تبدیل به دوستان شوند نه اینکه رفتارمان به گونهای باشد که دوستانمان تبدیل به دشمنان شوند بنابراین گفت و گوی سازنده نقش مهمی در کنار گذاشتن اختلافات و رسیدن به همزیستی مسالمتآمیز میان مسلمانان دارد.
وی هم زیستی مسالمت آمیز را دومین راهکار ترویج فرهنگ برادری دانست و گفت: مقصود از همزیستی مسالمتآمیز فراهم کردن شرایطی است که در سایه آن همگان با تفاهم و همکاری و به دور از هرگونه جنگ، مناقشه و منازعه در کنار یکدیگر زندگی کنند، در واقع همگان باید تنوع فرهنگی در جوامع را به رسمیت بشناسند و به دیدگاههای یکدیگر احترام بگذارند.
حاج عبدالحسین محمد، تسامح را یکی از ثمرات همزیستی مسالمتآمیز دانست و اظهار داشت: زندگی مجموعهای از افراد با دیدگاههای مختلف در کنار یکدیگر موجب میشود تا تسامح میان آنها شکل گیرد، باید گفت تحقق این مهم در بازسازی تمدن انسانی نقش بسزایی ایفاء میکند و انسانها در سایه چنین شرایطی حقوق یکدیگر را به رسمیت میشناسند، این همان تمدن قدرتمند و مد نظر دین اسلام است، تمدنی که فراز و نشیبها هیچ تأثیری روی آن نخواهند داشت.
وی برادری و اخوّت دینی را محور سوم خواند و تصریح کرد: اخوت و برادری دینی حقیقتا نعمتی است که خداوند به قلبهای بندگان مخلص و پرهیزکار خود عنایت کرده و در واقع یک قدرت ایمانی محسوب میشود که موجب شکلگیری محبت، مودت، احترام و اعتماد متقابل در افراد میگردد. این اخوّت صادقانه در انسان مؤمن شکل میگیرد و زیباترین و صادقانهترین احساسات را در درون او ایجاد میکند.
حاج عبدالحسین محمد اضافه کرد: اگر ما اخوّت و برادری را جزئی جداییناپذیر از ایمان و تقوا تلقی کنیم، آنگاه به این نتیجه میرسیم که هیچ اخوّتی بدون ایمان و هیچ ایمانی بدون اخوّت معنایی ندارد. در همین راستا، خداوند متعال در قرآن کریم آورده است: «در حقیقت، مؤمنان با یکدیگر برادر هستند».
وی با بیان اینکه اسلام بهترین الگو برای زندگی مسالمتآمیز بشریت با یکدیگر در سراسر کره زمین است، اظهار داشت: این مسئله وظیفه و مسئولیت بزرگی بر دوش اقشار مختلف جوامع ـ با ادیان و مذاهب مختلف ـ است.
حاج عبدالحسین محمد اذعان داشت: زمانی که همگان بر روی وحدتِ کلمه تأکید داشته باشند و در سایه محبت، مودت، احترام، صلح و تسامح زندگی کنند، آنگاه شاهد جهانی متفاوت خواهیم بود. در چنین جهانی، دیگر درگیریها، جنگها و منازعات جایی ندارند و محبت، احترام و تسامح جایگزین خصومتورزی میشود و تمدن جدیدی شکل میگیرد.
وی در پایان گفت: پیام اسلام، گسترش فرهنگ متعادل مبتنی بر حکمت و موعظه نیکوست و تحقق چنین امری با تکیه بر دستورات الهی و آموزههای پیامبر (ص) امکانپذیر است، بنابراین قرآن کریم بر لزوم تحقق یک زندگی شرافمندانه برای مسلمانان از رهگذر حفاظت و حراست از همزیستی مسالمتآمیز میان اقشار مختلف جوامع، تأکید دارد.