به‌گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، دومین نشست از سلسله نشست‌های «امت همدل» با عنوان « بررسی راهکارهای اقتصادی دستیابی به وحدت و همگرایی بین مذاهب اسلامی و تشکیل اتحادیه کشورهای اسلامی» با حضور «حجت الاسلام والمسلمین غلام‌رضا مصباحی مقدم» نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی، «میثم موسایی» استاد گروه برنامه‌ریزی اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، «محمدرضا سید نورانی» استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و «مینو کیانی‌راد» معاون ارزی اسبق بانک مرکزی در مجمع تقریب برگزار شد.
تعاملات کشورهای اسلامی با یکدیگر موجب افزایش ارتباطات اقتصادی میشود.
غلام‌رضا مصباحی مقدم، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در ابتدا نشست اظهار داشت: آن‌چه که می‌تواند بین کشورهای اسلامی ارتباط اقتصادی به‌وجود آورد ارتباطات و تعاملات کشورها با یکدیگر است؛ اگر شما روابط بین کشورهای جهان را مشاهده کنید می‌بینید که به‌طور موازی با یکدیگر ارتباط دارند.
وی افزود:علما و فرهیختگان جهان اسلام باید کاری کنند روابط کشورهای اسلامی با یکدیگر را افزایش دهند، با افزایش این روابط می‌توانند به‌صورت تدریجی، داد و ستد را بین خودشان افزایش دهند و در نتیجه با افزایش داد و ستد، سرمایه‌گذاری بین کشورهای اسلامی اتفاق می‌افتد که موجب رشد و پیشرفت کشورهای اسلامی میشود.
مصباحی مقدم اضافه کرد: مسٔله فقر در جهان اسلام از جمله مسائل دیگر اقتصادی است، البته تمهیداتی برای مقابله با فقردر کشورهای اسلامی دیده شده‌است به این‌صورت که یک صندوق کمک به فقرا ایجاد شده‌است و موارد آموزش کودکان و بهداشت کشورها در آن لحاظ شده است؛ باید گفت بهداشت و آموزش به کودکان دو جزء اساسی است که کشورهای اسلامی می‌توانند با انجام آن مسلمانان را از یک فقر مطلق نجات دهند لازم به‌ذکر است که ما امروز به افزایش چنین صندوق‌هایی در جهان اسلام نیاز داریم.
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که سازمان همکاری‌های اسلامی به این دلیل تأسیس شد که کشورهای اسلامی با یکدیگر متحد شوند و به اقتضای نیاز هریک از کشورها هدف‌های مشترکی را دنبال کنند، اظهار داشت: امروز بهترین مکان برای یکی شدن کشورهای اسلامی، سازمان همکاری‌های اسلامی است که ملحقاتی دارد، البته ما شاهد بودیم که برخی از کشورهای اسلامی به اصول این سازمان پای‌بند نبودند و با رژيم صهیونیستی هم دست شده و وحدت را در جهان اسلام لکه دار کردند.
مبارزه با فقر جزو وظایف اصلی کشورهای اسلامی است.
در ادامه این نشست محمدرضا سید نورانی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: امروز وظیفه ملت‌های مسلمان این‌است که تعامل جدی با سایر کشورهای اسلامی برقرار کنند تا اجازه ندهند دیگر کشورها از شرایطشان استفاده کنند.
وی در همین خصوص افزود: قدرت‌های بزرگ جهان همواره به‌دنبال این هستند که در بین کشورهای اسلامی مشکلاتی به‌وجود آورند و از این شرایط نهایت استفاده را ببرند، چرا که آن‌ها خوب می‌دانند کشورهای اسلامی دارای منابع بسیار غنی خدادادی هستند؛ امیدواریم که دیپلماسی کشورهای اسلامی به‌نحوی رقم بخورد که از نظر اقتصادی منفعتی برای یکدیگر داشته باشند باید گفت با این اتفاق اتحاد و روابطشان مستحکم تر از گذشته خواهد شد.
سیدنورانی تصریح کرد: اگر موضوع کسب و کار در بین ملت‌های مسلمان ترویج پیدا کند، مسائلی از قبیل تحریم‌ها و... را می‌توانند با کمک یگدیگر حل‌و‌فصل کنند؛ امروز وظیفه کشورهای اسلامی است تا به‌تبادل دانش بپردازند و نیازهای خود را برآورده کنند؛ بنابراین باید بدانیم که این مسائل تنها با سرمایه گذاری‌های مشترک به‌وقوع می‌پیوندد.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اذعان داشت: ما در دنیا بحثی به‌عنوان تأمین مالی خرد اسلامی داریم و به‌معنی سازوکارعرضه خدمات مالی گوناگون به گروهای با درآمد پایین است؛ این افراد معمولاً از جایگاه پایینی در سطح جامعه برخوردارهستند و مورد توجه بانک‌ها و سایر مؤسسات مالی قرار نمی‌گیرند، لذا یکی از راهکارهای مناسب برای افراد نزدیک به خط فقر این است که افراد فقیر با عضویت در گروه‌های بیست الی سی نفره به‌صورت گروهی ضامن یکدیگر شوند و به این ترتیب فرایند اعطای تسهیلات مالی با سهولت بیشتری برای اقشار آسیب‌پذیر تحقق می‌یابد.
وی ادامه داد: وظیفه کشورهای اسلامی این است که باید راه جدی برای فقر زدایی را در پیش‌گیرند، البته باید گفت دولت‌ها باید مسیر فقرزدایی را در جامعه فراهم کنند و به‌عنوان کاتالیزور عمل کنند تا به‌تدریج فقر از جامعه رخت ببندد.
سید نورانی با اشاره به این‌که باید نهاد‌هایی وجود داشته باشد که فقرا را به‌کار گیرند تا آن‌ها هم با اشتغال به‌کار به ثروت برسند و این تولید ثروت باید به‌صورت عادلانه بین فقرا تقسیم شود، اظهار کرد: برای مثال کشورهای اسلامی می‌توانند انجمن‌هایی را ایجاد کنند تا مشکلات فقرا را در آن بررسی کنند و به‌حل آن بپردازند تا فقر به‌طورکلی از جوامع اسلامی از بین برود.
تأکید بر زبان مشترک بین کشورهای اسلامی
در ادامه مینو کیانی‌راد معاون اسبق ارزی بانک مرکزی اظهار داشت: تا زمانی‌که در بین کشورهای اسلامی زبان مشترک وجود نداشته باشد بحث هم‌افزایی ثروت در جوامع اسلامی افزایش پیدا نمی‌کند، باید گفت دولت‌مردان و متخصصان می‌توانند فهرستی از آن‌چه که کشورهای اسلامی نیاز دارند جمع‌آوری کنند تا بدانیم که هرکدام از این کشورها با چه مشکلات اقتصادی روبرو هستند؛ این مسئله بسیار مهم است که علاوه بر سرمایه‌گذاری کشورها با یکدیگر باید به‌ساختار سیاسی، اقتصادی، ژئوپلیتیک کشورها توجه کنند تا از طریق آن ثروت‌های فراوانی به‌دست آوردند.
وی فهرستی از اقداماتی که منتج به‌همگرایی اقتصادی میشود را ذکر کرد و گفت: زبان مشترک، درک مشترک، دوجانبه و چند جانبه گرایی کشورهای اسلامی با یکدیگر، ایجاد صندوق مشترک پولی و... از جمله این اقدامات است .
کیانی‌راد تصریح کرد:ما چه بخواهیم و چه نخواهیم سایه سیاست و اقتصاد اثرات خودش را در روابط بین کشورها می‌گذارد، این سیاست هم می‌تواند در مسیر درست و هم در مسیر نادرستی قرار بگیرد همانند حکومت‌داری حضرت علی(ع) که سیاست در آن‌زمان در مسیر درستی قرار گرفته بود.
معاون اسبق ارزی بانک مرکزی ادامه داد: امروز باید موانع فرهنگی در بین کشورهای اسلامی برداشته شود و کشورها اقدامات مشترکی را حتی به‌صورت جزئی انجام دهند؛ باید بدانیم در این مسیر استفاده از مردم جامعه می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد، البته قوانین و مقرارت برای ایجاد روابط با کشورهای دیگر به‌حدی مانع‌تراش هستند، بنابراین باید یک شبکه‌ای از قوانین و مقررات تسهیل کننده‌ای ایجاد شود تا با اتکا به آن کشورها بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
کیانی‌راد اذعان داشت: اگر کشورهای اسلامی کلمه جامعه بدون فقر را شعار سال خود قرار دهند و راهکارهای آن را مطرح کنند دستاورد های بسیار خوبی در این زمینه به‌دست می‌آورند.
وی اضافه کرد: زمانی‌که در مورد فقر در جامعه اسلامی صحبت می‌کنیم باید ریشه‌های آن‌را هم مورد بررسی قرار دهیم و راه‌کارهایی را در این‌زمینه ارائه کنیم که همراه با رعایت عزت نفس و کرامت انسان‌ها باشد، نباید به فقرا در جامعه اسلامی به چشم حقیرانه ای نگاه کرد و باید با الگوهای متفاوتی به رفع آن بپردازیم؛ گرامین بانک بنگلادش و بانک زنان پاکستان مثال بسیار خوبی در این‌زمینه است تا کشورهای اسلامی به‌صورت مشترک به‌عنوان ایده از آن‌ها استفاده کنند.
کیانی‌راد تصریح کرد: در مسیر همگرایی اقتصادی کشورهای اسلامی، بحث فرهنگ و آموزش بسیار مهم است اگر ما زبان یکدیگر را بشناسیم بهتر می‌توانیم به یکدیگر اعتماد کنیم و آن اعتماد باعث همگرایی بیشتر در همه زمینه‌ها به‌خصوص اقتصاد میشود.
افزایش تعاملات علمی کشورهای اسلامی با یکدیگر منجر به همگرایی اقتصادی میشود.
میثم موسایی رئیس انجمن ملی اقتصاد اسلامی در این نشست اظهار داشت: در کشورهای اسلامی پتانسیل‌ها و منابع زیادی برای همگرایی اقتصادی وجود دارد در شرایطی که برخی از کشورهای اسلامی تحریم هستند، اساس کار باید این‌گونه باشد که به‌جای مجموعه‌ای از عملکردهایی که جنبه تبلیغاتی دارند از جنبه علمی آن عملکردها استفاده کنیم؛ برای مثال کشور ما به‌عنوان یکی از کشورهای اسلامی باید روی بخش خصوصی و تعامل با کشورهای دیگر وسازمان‌های مردم نهاد بیشتر سرمایه‌گذاری کند و ارتباط داشته باشد.
موسایی اضافه کرد: برای رفع فقر باید به‌دنبال مدل‌هایی باشیم که فقر درآن وجود نداشته باشد و جزو ذات آن جامعه نباشد؛ باید گفت در نظام سرمایه‌داری توزیع فقر به‌دلیل تمهیداتی مثل بیمه و... که برای مردم در نظر گرفته‌اند، پذیرفته شده است اما طبق متون دینی نباید بگذاریم فقر ایجاد شود انسانی‌که دارای کرامت است حقش این است که شغل داشته باشد و از طریق آن درآمد کسب کند.
وی افزود: فقر زیبنده جامعه اسلامی نیست و توزیع درآمد باید به‌گونه‌ای باشد تا جایی‌که میشود ثروت به‌صورت عادلانه بین مردم جامعه تقسیم شود بنابراین لازمه تحقق این امر بررسی مجموعه مقررات کشورها است.
موسایی تصریح کرد: گاهی با یک ارتباط علمی ساده می‌توان دنیا را عوض کرد؛ ما امروز باید تعامل علمی خود را با کشورهای اسلامی افزایش دهیم و باید بدانیم که با این حرکت حتی می‌توان با کشورهای غیر مسلمان هم به‌راحتی ارتباط برقرار کرد.
رئیس انجمن ملی اقتصاد اسلامی در پایان گفت: تنها راهکار کاهش فقر در جامعه اسلامی این‌است که نگذاریم بین کشورهای اسلامی تنش ایجاد شود، این مهم‌ترین کاری‌است که باعث تقویت روابط میشود. امروز وظیفه این مهم بر عهده کنفرانس‌های بین المللی همانند کنفرانس وحدت اسلامی‌است تا از این تنش‌ها بکاهند و بر وحدت و اتحاد پافشاری کنند.
گفتنی است مجمع تقریب مذاهب اسلامی در آستانه هفته وحدت و برگزاری سی‌وپنجمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، سلسله نشست‌هایی را با عنوان «امت همدل» برگزار می‌کند که در این نشست‌ها، استادان و صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه، موضوعات و عناوین اعلام شده کنفرانس سی‌وپنجم و همچنین اثری که با عنوان «امت واحده اسلامی و اتحادیه کشورهای اسلامی» را که توسط دبیرکل مجمع تقریر شده است، مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند.
بر اساس برنامه‌ریزی صورت‌گرفته، این نشست‌ها هر هفته سه‌شنبه ساعت 17:30 آغاز و به‌طور هم‌زمان به‌صورت زنده از سایت کنفرانس(iuc.taqrib.ir) و سامانه‌های اطلاع‌رسانی مجمع پخش میشود.
