به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، اولین نشست از سلسله نشست‌های «امت همدل» با عنوان «بررسی نقش و جایگاه زنان در دستیابی به وحدت و امت واحده اسلامی»، روز سه‌شنبه 9 شهریورماه با حضور لاله افتخاری نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی و رئیس اتحادیه جهانی زنان مسلمان، ندا ملکی مجری و کارشناس مسائل مذهبی و افتخار دانشپور استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه مذاهب اسلامی، در مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی برگزار شد.
حضرت زهرا (س) محور وحدت زنان جامعه اسلام است
در ابتدای این نشست لاله افتخاری به اهمیت اعتصام مسلمانان به حبل‌الله اشاره کرد و گفت: «به خصوص بانوان باید مخاطب آیه شریفه «واعتصموا بحبل‌الله جمیعاً ولاتفرقوا» قرار گیرند، چرا که خداوند متعال وحدت و اتحاد را در دل‌های آنان قرار داده است. در قرآن کریم الگوهای وحدت‌آفرین بسیاری وجود دارد و وظیفه ما مسلمانان این است که با بهره‌گیری از فرمایشات قرآن کریم برای وحدت در جامعه اسلامی نقش پر رنگی را در نظر بگیریم».
وی در ادامه حضرت زهرا (س) را محور اتحاد و وحدت در بین زنان جامعه اسلامی دانست و تصریح کرد: «در حدیث شریف قدسی هم به عظمت این موضوع بارها اشاره شده است؛ بنابراین محوری بودن و تأثیرگذاری زنان در جوامع اسلامی آشکار می‌شود».
افتخاری افزود: «در فرمایشات حضرت امام خمینی (ره) آمده است که زنان همچون انبیا نقش پر رنگی در جوامع اسلامی و وحدت در اهداف، سیاست و ...دارند؛ در جریان واقعه کربلا حضرت زینب (س) پرچمدار نقش‌آفرینی‌های کربلا هستند و با صبر و بردباری که از خود نشان دادند، الگوی امروز زنان جامعه اسلامی شده‌اند».
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی گفت: «زنان به فرمایش حضرت زهرا (س) در بسیج توده ها، درطول انقلاب در دفاع از ولایت همیشه آماده و حاضرند تا جان خود را در این مسیر فدا کنند و الهام‌بخش آحاد جوامع باشند؛ امروز بر همگان واجب است که از نگاه فمنیستی پرهیز کنند و نگاه همگرایی که وحدت‌آفرین است را پرورش دهند. دنیا امروز تشنه شنیدن حرف و اعمال تازه است و چنین مسائلی به خوبی جذب و الگو می‌شود».
رئیس اتحادیه جهانی زنان مسلمان به ضرورت مشارکت زنان در وحدت اسلامی اشاره کرد و گفت: «وحدت به معنای یکی‌شدن نیست، بلکه به معنای هماهنگی و همدلی است؛ بنابراین در راستای پیشرفت وحدت، هر حرکتی که لازم است باید صورت بگیرد تا زنان نیز بتوانند هرچه بیشتر در جامعه تأثیرگذار باشند. امروز باید از همه ظرفیت‌های جهان اسلام در سطح نخبگانی و چه در سطح صاحبنظران استفاده کنیم، تا تأثیرگذاری زنان را در جامعه اسلامی نشان دهیم. باید نقش زنان در خانواده در حوزه وحدت و تقریب مذاهب اسلامی، مورد بررسی قرار گیرد».
وی ضرورت بازگشت به نظام اسلامی، آموزش و آماده‌سازی زنان نسبت به حقوق مسئولیتی، توانمندسازی زنان برای تربیت نقش وحدت‌آفرین و تقریبی و عرصه دادن به زنان در مقوله‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... را در بهبود اوضاع زنان در جوامع اسلامی مؤثر دانست.
نمی‌توانیم نقش زنان را در مسئله تقریب نادیده بگیریم/ نادیده گرفتن زنان بر پیکره امت اسلامی ضربه می‌زند
در ادامه ندا ملکی مجری و کارشناس مسائل مذهبی اظهار داشت: «در هر برهه‌ای از تاریخ، زنان در جوامع اسلامی نقش تأثیرگذاری ایفا کرده‌اند. طبق تحقیقات صورت گرفته نه تنها ویژگی‌های جسمانی، بلکه ویژگی‌های مربوط به خلق‌وخو و روان هم از مادر به فرزند منتقل می‌شود؛ بنابراین اگر ما نگاهی را که قرآن کریم به زن و جایگاه آن در جوامع اسلامی دارد، داشته باشیم، نمی‌توانیم نقش زنان را در مسئله تقریب نادیده بگیریم و باید از ظرفیت‌های آنان برای ترویج وحدت استفاده کنیم».
این کارشناس مسائل مذهبی، توسعه فرهنگ وحدت را اصل مهمی در مبارزه با گروهک‌های تکفیری دانست و گفت: «باید با سعه صدر، فرهنگ وحدت را بین مذاهب گوناگون ترویج دهیم و از زنان که بر اساس کلام قرآن کریم سردمدار روزهای سخت هستند (همانند حضرت زینب (س) که قدرتمندانه از لشکریان خود دفاع کردند) بهره ببریم.
ملکی به نقش مهم زنان در وحدت اسلامی پرداخت و افزود: «هر مذهب و آیینی که بتواند سبک زندگی ویژه‌ای را بر مبنای نظرات انسانی ارائه کند، می‌تواند در ربودن دل انسان‌ها اثرگذار باشد. امت واحده اسلامی وسیله‌ای برای تمدن نوین اسلامی است که قرار است در جوامع، جریان‌ساز باشد و زنان نیمی از پیکره این امت واحده اسلامی را تشکیل می‌دهند».
ملکی بیان داشت: «مجمع تقریب می‌تواند به‌عنوان یک مجمع بزرگ، زنان جوامع اسلامی را به وحدت جهان اسلام ترغیب کند و برنامه‌های مدونی را برای پیشرفت آن انجام دهد؛ اگر در جامعه علمی ما مشکلات سیاسی و ... ظهور پیدا کند، حد و مرز نمی‌شناسد و باید همه زنان نخبه مسلمان در هرکجای دنیا، وحدت را گسترش دهند.
بنابراین اگر دیپلماسی ما پشتوانه‌ای قوی نداشته باشد، نمی‌توانیم شاهد حضور قدرتمندانه زنان در عرصه‌های اسلامی باشیم و مرزها را درنوردیم».
این کارشناس مذهبی تشکیل امت واحده را از ابزارهای ترویج وحدت اسلامی دانست و در ادامه گفت: «نادیده گرفتن زنان می‌تواند ضربه‌ای بر پیکره امت اسلامی بزند و باعث هدر رفتن نیرویی شود که در اختیار امت اسلامی قرار گرفته است».
راهپیمای اربعین مصداق بارز تشکیل امت واحده اسلامی است
در ادامه نشست، افتخار دانشپور، استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه مذاهب اسلامی، با تشریح انواع وحدت بیان داشت: «وحدت مصلحتی به این معناست که به دلیل یک‌سری عوامل مخاطر‌ه‌آمیز که برای کشورهای اسلامی از سوی تحریکات دشمنان به وجود آمده است، کشورهای اسلامی ناچارند به اتحاد رویه روی آورند؛ بنابراین چنین وحدتی نمی‌تواند نظامی پایدار در جهان اسلام ایجاد کند و باید گفت کاهش و افزایش عوامل تنش‌زا به نوعی می‌تواند بر وحدت مسلمانان تأثیرگذار شود، اما در وحدت معقول، مسلمانان به این امر واقفند که تعالیم اسلام دارای روح و ریشه واحد هستند که می‌توان با تکیه بر این اشتراکات، وحدت پایدار را در بین مسلمانان رقم زد».
دانشپور اضافه کرد: «بسیاری از دانشمندان به شکل‌گیری چنین وحدتی در جهان اسلام اذعان داشته و دارند؛ لذا جوامع اسلامی باید تعاملات خود را بر پایه وحدت معقول نهادینه کنند و این یک اصل اساسی است».
این استاد دانشگاه مذاهب اسلامی به نقش زنان در وحدت اسلامی اشاره کرد و گفت: «اساس و جوهره هر حرکتی در جامعه و همچنین قوام تربیتی و اکتسابی افراد، بر عهده زنان آن جامعه است؛ در نتیجه آن‌ها می‌توانند نقش مؤثری در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و... داشته باشند. زنان می‌توانند مؤلفه‌های وحدت‌گرا را چه در جامعه و چه در خانه پرورش دهند و تأثیر بسزایی داشته باشند. زنان می‌توانند موتور محرکه یک جامعه اسلامی باشند و در این راستا باید برنامه نظام‌مندی تشکیل شود».
دانشپور اظهار داشت: «خداوند در قرآن کریم می‌فرماید ما همه شما را براساس نفس واحده آفریده‌ایم؛ بنابراین باید نهایت جامعه بشری به وحدت ختم شود و باید تمامی ادیان برای اتحاد پایدار، اقداماتی انجام دهند».
وی انقلاب اسلامی را الگویی دانست که کشورهای همسایه در مبارزه با استبداد از آن بهره برده‌اند و افزود: «این اتفاق باعث شد سایر کشورها نیز به خودباوری برسند و در موج بیداری اسلامی، زنان نقش برجسته و ویژه‌ای ایفا کنند. همه این مسائل نشان می‌دهد که زنان با رعایت تمام شئونات اسلامی، نقش عمده‌ای در بیداری اسلامی دارند. بنابر فرمایشات امام راحل، زنان دو عرصه را طی می‌کنند: خودآگاهی و تهذیب نفس، جامعه‌پروری و انسان‌سازی. همان‌طور که در منظومه فکری امام راحل مشاهده می‌شود، ایشان تراز انسان‌سازی زن را در تراز انسان‌سازی قرآن معرفی می‌کنند».
این استاد دانشگاه با اشاره به نقش زنان در تاریخ اسلام ابراز کرد: «قدرت و نقش مؤثر زنان صدر اسلام را (از حضرت زهرا (س) که با تجلی حضور اجتماعی فعالانه نمود پیدا کرد تا بزرگواری‌ها و رشادت حضرت زینب (س) در عاشورا و سایر زنان صدر اسلام)، نشانگر نقش مؤثر زن در وحدت و بیداری اسلامی است. زنان امروز جوامع اسلامی نباید نسبت به یکدیگر بی‌تفاوت باشند؛ آن‌ها می‌توانند در کنار مردان زندگی سعادتمندانه‌ای را در دنیا و آخرت رقم بزنند. نمونه آن، راهپیمایی باشکوه اربعین حسینی است که زنان دوشادوش مردان در یک بازه زمانی خاص، تجلی وحدت را در تجمع چند میلیونی رقم می‌زنند. این راهپیمای مصداق بارز تشکیل امت واحده اسلامی است؛ مسلمانان می‌توانند داشته‌های خود را در یک کاسه قرار دهند و عزت را در جهان امروز متجلی کنند».
گفتنی است مجمع تقریب مذاهب اسلامی در آستانه هفته وحدت و برگزاری سی‌وپنجمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، سلسله نشست‌هایی را با عنوان «امت همدل» برگزار می‌کند که در این نشست‌ها، استادان و صاحبنظران حوزه و دانشگاه، موضوعات و عناوین اعلام شده کنفرانس سی‌وپنجم و همچنین اثری که با عنوان «امت واحده اسلامی و اتحادیه کشورهای اسلامی» را که توسط دبیرکل مجمع تقریر شده است، مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند.
بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، این نشست‌ها هر هفته سه‌شنبه ساعت 17:30 آغاز و به‌طور همزمان به صورت زنده از سایت کنفرانس (iuc.taqrib.ir) و سامانه‌های اطلاع رسانی مجمع پخش می‌شود.
